تعریف طلوع فجر
منظور از طلوع فجر صادق برای خواندن نماز صبح چه زمانی است؟
فجر صادق سپيده صبح است كه در افق پهن میشود.
فجر صادق سپيده صبح است كه در افق پهن میشود.
جایز نیست امامجمعه، خطبهها و بخصوص موعظه و توصیه به تقوا را، آهسته ادا کند; بلکه لازم است که در هنگام موعظه و سفارش به تقوا، صداى خود را در حدّ مقدور به نمازگزاران برساند و در مجامع بزرگ توسّط بلندگوها به خطبه بپردازد تا تشویق و تحذیر و مسائل مهمِ به گوش همگان برسد.
در قنوت اين نماز هر دعايى كافى است، ولى مناسب است اين دعا را بهقصد ثواب بخواند: «اللَّهُمَّ اهْلَ الْكِبْرِياءِ وَ الْعَظَمَة وَ اهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ وَ اهْلَ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ اهْلَ التَّقْوى وَ الْمَغْفِرَةِ اسْئَلُكَ بِحَقِّ هذَا الْيَوْمِ الَّذِى جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمينَ عيداً وَ لِمحَمَّدٍ صلیالله عَلَيْهِ وَ اله ذُخْراً وَ شَرَفاً وَ كِرامَةً وَ مَزيداً انْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ انْ تُدْخِلَنِى فى كُلِّ خَيْرٍ ادْخَلْتَ فيهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ انْ تُخْرِجَني مِنْ كُلِّ سُوءٍ اخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِمْ اللَّهُمَّ انّى اسْئَلُكَ خَيْرَ ما سَئَلَكَ بِهِ عِبادُكَ الصَّالِحُونَ وَ اعُوذُ بِكَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُكَ الْمُخْلَصُونَ».
خواندن نماز مغرب کفایت میکند و لزومی به اعادهی نماز عشاء نیست.
احتياط واجب آن است كه نمازگزاران هنگام ايراد خطبه با طهارت باشند و رو به امام نشينند و سكوت را رعايت كنند و به خطبهها گوش فرا دهند، ولى اگر عمداً سخن بگويند، نماز جمعه آنها باطل نمىشود، هرچند كار خلافى کردهاند.
همه شرایطى که در امام جماعت لازم است، باید در امامجمعه هم باشد، مانند عقل، ایمان و عدالت، ولى امامت زنان در نماز جمعه جایز نیست، هرچند در نمازهاى دیگر، براى خودشان جایز باشد.
اگر از روى سهو، قرائت، يا تكبيرها، يا قنوتها را فراموش كند و بعد از رفتن به ركوع يادش بيايد نمازش صحيح است.
نماز جمعه دو ركعت است مانند نماز صبح، حمد و سوره با صداى بلند خوانده میشود و دو قنوت دارد يكى در ركعت اول پيش از ركوع و دومى در ركعت دوم بعد از ركوع. مستحب است امام در ركعت اول، بعد از حمد، سوره جمعه و در ركعت دوم، سوره منافقين را بخواند. بايد قبل از نماز جمعه دو خطبهوسیله امامجمعه خوانده شود که بنا بر احتياط واجب بعد از اذان ظهر باشد و اگر قبل از آن خوانده شود اعاده كنند.
اگر قرائت امام جماعت يا امامجمعه صحيح نبود در درجه اول در صورت امكان بايد به خود او تذكّر داد ولى تذكّر به ديگر مأمومین لازم نيست. درهرصورت مادامیکه اين اشتباه ادامه داشته باشد نمىتوان به او اقتدا كرد.
اگر در نماز عيد يك سجده يا تشهد را فراموش كند احتياط واجب آن است كه بعد از نماز آن را بهجا آورد.