دادن چک مدتدار در بیع کالی به کالی
در معامله کالی به کالی اگر خریدار اگر چک مدتدار بدهد آیا از عنوان کالی به کالی خارج میشود؟
با چک مدتدار از کالی به کالی خارج نمیشود.
با چک مدتدار از کالی به کالی خارج نمیشود.
معامله سلف (يا پیشخرید) آن است كه مشترى پول را بدهد كه بعد از مدّتى جنس را تحويل بگيرد.
اگر جنسى را سلف بفروشد و عوض آن را پول يا جنس ديگر بگيرد صحيح است، هرچند احتياط مستحب آن است كه هميشه در عوض جنس پول بگيرد نه جنس ديگر.
منظور از معامله شخصى این است که جنس الآن موجود، و توانایى بر تسلیم آن داشته باشد. در این صورت، اگر به خاطر پرداخت قیمت جنس را نگه دارد اشکال ندارد. و بهتر آن است که در اینگونه موارد قبلاً مقدارى از ثمن بهعنوان بیعانه داده شود.
بیعی که در آن ثمن و مثمن هر دو کلی بوده و برای تسلیم آن دو موعدی در آینده تعیینشده باشد; مانند آنکه کسی صد تن برنج را بهطورکلی به فردی بفروشد که در آینده معینی تحویل دهد در مقابل مبلغ معینی پول که آن نیز در آینده تسلیم شود
هرگاه خود پول را سلف بفروشد و عوض آن را پول بگيرد معامله باطل است.
معامله سلف شش شرط دارد: 1- صفات و خصوصيّات جنس را كه در قيمت تأثير دارد بايد معيّن كنند، ولى البتّه دقت زياد لازم نيست، همینقدر كه گفته شود خصوصيّات آن معلوم شده كفايت مىكند؛ به همين جهت، معامله سلف در اجناسى كه نمىتوان خصوصيّات آن را معيّن كرد (مانند بعضى از انواع پوست و گوشت و فرش) باطل است. 2- پيش از آنکه خريدار و فروشنده از هم جدا شوند، تمام قيمت بايد پرداخته شود و اگر مقدارى از قيمت را بدهد معامله به همان مقدار صحيح است، ولى فروشنده مىتواند معامله را فسخ كند.3- بايد مدّت را کاملاً معيّن كند، مثلاً اگر بگويد اوّل خرمن جنس را تحويل مىدهم (و اوّل خرمن دقيقاً معيّن نباشد)، معامله باطل است. 4-زمانى را براى تحويل جنس معيّن كنند كه در آنوقت معمولاً جنس وجود دارد.5- بنا بر احتياط واجب محل تحويل جنس را تعيين كنند كه در كدام شهر و كدام منطقه تحويل مىدهند، مگر اینکه از سخنان آنها جاى آن معلوم باشد.6- بايد وزن يا پيمانه آن را تعيين كنند، امّا جنسى را كه معمولاً با ديدن معامله مىكنند (مانند بسيارى از انواع فرش) اگر با ذكر صفات، سلف بفروشند اشكال ندارد، ولى بايد تفاوت افراد آن بهقدری كم باشد كه مردم به آن اهمیت ندهند.
در معامله سلف همين اندازه كه بگويد اين پول را مىدهم كه مثلاً بعد از شش ماه فلان مقدار جنس را بگيرم و فروشنده بگويد قبول كردم كافى است، حتّى اگر صیغهای نخوانند و خريدار به اين قصد پول را بدهد و فروشنده بگيرد صحيح است.
مفهوم این قرارداد این است که معامله صورت نگرفته، تنها بیعانهای میگیرند که بعداً معامله انجام شود.
اگر فروشنده بهجای جنسى كه قرارداد كرده جنس ديگرى بدهد و يا همان جنس را با صفات پستترى تحويل دهد درصورتیکه مشترى راضى شود اشكال ندارد.
جنسى را كه سلف خریدهاند نمىتوانند پيش از فرارسیدن مدّت به ديگرى بفروشند، ولى بعد از رسيدن مدّت هرچند آن را تحويل نگرفته باشد فروختن آن بىمانع است.
هرگاه جنسى كه سلف فروختهشده، در موقع تحويل ناياب شود و نتواند آن را تهيّه كند، مشترى مىتواند صبر كند و نيز حق دارد معامله را به هم بزند و قيمتى را كه داده پس بگيرد.