مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

معامله سلف (يا پیش‌خرید) آن است كه مشترى پول را بدهد كه بعد از مدّتى جنس را تحويل بگيرد.

درصورتی‌که جنس را برای خودتان خریده باشید و بعد به او به‌صورت اقساط با سود فروخته‌اید اشکالی ندارد.

کل معامله باطل است.

خریدوفروش چيزهايى كه از يك جنس نيست به هر صورت كه باشد مانعى ندارد، مثل ‏اين‏كه ده كيلو برنج را به بيست كيلو گندم بفروشند.

جو و گندم در ربا يك جنس حساب مى‏شود، بنابراين نمى‏توان ده كيلو گندم را با دوازده کیلو جو يا بالعكس معامله كرد، حتّى اگر ده كيلو جو بخرد كه در مقابل آن هنگام خرمن ده كيلو گندم بدهد آن نيز حرام است، زيرا جو را نقد گرفته و بعد از مدّتى گندم را مى‏دهد و اين مانند آن است كه زيادى گرفته باشد

در معامله یک نوع جنس چنانچه جنس‌هایی را كه با وزن و پيمانه نمی‌فروشند بلكه با عدد و متر مى‏فروشند مانند تخم‌مرغ و پارچه و بسيارى از ظروف و يا با مشاهده مى‏فروشند مانند بسيارى از حيوانات، اگر تعداد كمتر را به تعداد بيشتر بفروشند اشكال ندارد.

گرفتن ربا از شرکت‌های خارجی اشکالی ندارد ولی سود شرکت‌های زنجیره ای مانند گلدکوئیست حرام است.

احتیاط واجب این است که فرقى میان این دو گذارده نشود.

هرگاه خود پول را سلف بفروشد و عوض آن را پول بگيرد معامله باطل است.

هرگاه جنسى را نسيه بفروشد قبل از فرارسیدن مدّت نمى‏تواند عوض آن را مطالبه كند، ولى اگر مشترى از دنيا برود فروشنده مى‏تواند طلب خود را از اموال ميّت مطالبه نمايد، هرچند وقت آن نرسيده باشد.

این‌گونه قراردادها تحت عنوان بیع «سلم» قرار می‌‌گیرد و ازآنجاکه در بیع سلم باید جنسی که قرار به تحویل آن گذاشته‌شده از هر جهت معلوم باشد و وسایلی که با دست می‌‌سازند کاملاً معلوم و مشخص نیست و هر یک ممکن است به صورتی درآید، به همین دلیل در گذشته سلم را در آن صحیح نمی‌دانستند اما در عصر و زمان ما که به کمک کارخانه‌ها به‌صورت یکنواخت ساخته می‌‌شود بیع سلم در آن اشکالی ندارد و احکام سلم در آن جاری می‌‌شود.

معامله جنس‌های مختلفى كه از يك ريشه گرفته‌شده است با تفاوت‏ اشكال دارد، مثل‌اینکه ده كيلو روغن را به بيست كيلو پنير بفروشند، يا به پنجاه كيلو شير، يا پانزده كيلو كره.