معنى معامله سلف
معامله سلف چیست؟
معامله سلف (يا پیشخرید) آن است كه مشترى پول را بدهد كه بعد از مدّتى جنس را تحويل بگيرد.
معامله سلف (يا پیشخرید) آن است كه مشترى پول را بدهد كه بعد از مدّتى جنس را تحويل بگيرد.
هرگاه خود پول را سلف بفروشد و عوض آن را پول بگيرد معامله باطل است.
اینگونه قراردادها تحت عنوان بیع «سلم» قرار میگیرد و ازآنجاکه در بیع سلم باید جنسی که قرار به تحویل آن گذاشتهشده از هر جهت معلوم باشد و وسایلی که با دست میسازند کاملاً معلوم و مشخص نیست و هر یک ممکن است به صورتی درآید، به همین دلیل در گذشته سلم را در آن صحیح نمیدانستند اما در عصر و زمان ما که به کمک کارخانهها بهصورت یکنواخت ساخته میشود بیع سلم در آن اشکالی ندارد و احکام سلم در آن جاری میشود.
اگر جنسى را سلف بفروشد و عوض آن را پول يا جنس ديگر بگيرد صحيح است، هرچند احتياط مستحب آن است كه هميشه در عوض جنس پول بگيرد نه جنس ديگر.
جنسى را كه سلف خریدهاند نمىتوانند پيش از فرارسیدن مدّت به ديگرى بفروشند، ولى بعد از رسيدن مدّت هرچند آن را تحويل نگرفته باشد فروختن آن بىمانع است.
میتوان بهصورت کلی فلان مقدار سیبزمینی را بهعنوان سلف فروخت و قیمت آن را دریافت کرد.
اینگونه معاملات تحت عنوان سلف يا سلم قرار میگیرد؛ ولي در سلف دو شرط مهم وجود دارد که اگر نباشد معامله باطل است:1- بايد کل مبلغ، نقد باشد و الا کالي به کالي (نسيه در مقابل نسيه) و باطل است. و اگر قسمتي از مبلغ نقد باشد، معامله به همان مقدار صحيح است.2- مشخصات جنس مورد معامله بايد معين باشد. اموري که سبب تفاوت در قيمت يا تفاوت در رغبات (تمايلات) میشود بايد مشخص گردد.با اين شرايط، در معاملاتي که بهصورت اقساط مبالغي را میگیرند تا (بهعنوانمثال) خانهای را بسازند درحالیکه هنوز خانهای وجود ندارد، معامله زماني صورت میگیرد که تمام مبلغ پرداختشده باشد يا خانه آمادهشده، و همچنين خريد اتومبيل که در ابتدا قيمتش معين نيست و به قيمت روز تحويل میفروشند، زماني معامله انجام میشود که اتومبيل آمادهشده باشد و تا آن زمان مبالغي که میپردازند بهعنوان علیالحساب محسوب میشود و اگر فروشنده با اين پولها طبق توافق مضاربه (يا کارهايي مانند آن) انجام دهد، و سودي به مشتري تعلق بگيرد اشکال ندارد.
تا میوه آشکار نشود به صورتی که بتوان مقدار آن را تخمین زد معامله سلف میوه جایز نیست.
هرگاه در معامله سلف، فروشنده جنس بهترى را تحويل دهد (يعنى جنسى كه تمام آن اوصاف موردقرارداد را بهاضافه صفات ديگرى داراست) مشترى بايد قبول كند، ولى اگر بعضى از آن صفات را نداشته باشد مىتواند قبول نكند.
اگر فروشنده بهجای جنسى كه قرارداد كرده جنس ديگرى بدهد و يا همان جنس را با صفات پستترى تحويل دهد درصورتیکه مشترى راضى شود اشكال ندارد.
هرگاه جنسى كه سلف فروختهشده، در موقع تحويل ناياب شود و نتواند آن را تهيّه كند، مشترى مىتواند صبر كند و نيز حق دارد معامله را به هم بزند و قيمتى را كه داده پس بگيرد.
اجاره جایز نیست ولی خرید مانعی ندارد.