مرکز پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی

مسأله 1456ـ اوّل ماه از پنج طريق ثابت مى شود:1ـ ديدن ماه با چشم، امّا ديدن با دوربين و وسايل ديگرى از اين قبيل کافى نيست.2ـ شهادت عدّه اى که از گفته آنها يقين پيدا شود (هر چند عادل نباشند، همچنين هر چيزى که مايه يقين گردد).3ـ شهادت دو مرد عادل، ولى اگر اين دو شاهد صفت ماه را بر خلاف يکديگر بگويند، يا نشانه هايى بدهند که دليل بر اشتباه آنهاست به گفته آنها اوّل ماه ثابت نمى شود.4ـ گذشتن سى روز تمام از اوّل ماه شعبان که اوّل ماه رمضان با آن ثابت مى شود، يا گذشتن سى روز تمام از اوّل ماه رمضان که اوّل ماه شوال ثابت مى شود (البتّه اين در صورتى است که اوّل ماه قبل مطابق همين طريق ثابت شده باشد).5ـ حکم حاکم شرع، به اين صورت که براى مجتهد عادلى اوّل ماه ثابت شود و سپس حکم کند که آن روز اوّل ماه است، در اين صورت پيروى از او بر همه لازم است، مگر کسى که يقين به اشتباه او دارد.

مسأله 1473ـ مستحبّ است روزه دار نماز مغرب و عشا را پيش از افطار بخواند، ولى اگر حضور قلب ندارد، يا کسى منتظر اوست، بهتر است اوّل افطار کند، امّا بقدرى که بتواند نماز را در وقت فضيلت به جا آورد.

مسأله 1450ـ مرد و زن پير که روزه گرفتن براى آنها مشکل است مى توانند روزه را ترک کنند، ولى بايد براى هر روز يک مد (تقريباً 750 گرم) گندم يا جو و مانند اينها به فقير دهند و بهتر آن است به جاى گندم و جو نان را انتخاب کنند و در اين صورت احتياط واجب اين است به اندازه اى باشد که گندم خالص آن مقدار يک مد شود.

مسأله 1426ـ هرگاه انسان شک دارد مغرب شده يا نه نمى تواند افطار کند و اگر افطار کند هم قضا دارد و هم کفّاره.

مسأله 1431ـ کسى که روزه قضاى ماه رمضان را به جا مى آورد مى تواند پيش از ظهر روزه را افطار کند، به شرط اين که وقت براى قضاى روزه تنگ نباشد، ولى بعد از ظهر جايز نيست، همچنين اگر قضاى روزه غير معيّنى (مانند قضاى روزه نذر) را گرفته باشد احتياط واجب آن است که بعد از ظهر روزه را باطل نکند.

مسأله 1388ـ تنقيه (اماله کردن) با مايعات روزه را باطل مى کند هر چند براى معالجه بيمارى و از روى ناچارى باشد، ولى استعمال شيافها براى معالجه اشکال ندارد و احتياط واجب آن است که از استعمال شيافهايى که براى تغذيه است خوددارى شود.

مسأله 1394ـ هرگاه يکى از امور نه گانه اى که قبلاً گفته شد سهواً يا بدون اختيار به جا آورد روزه اش صحيح است، ولى جنب اگر بخوابد و تا اذان صبح غسل نکند روزه اش به شرحى که قبلاً گفته شد اشکال دارد.

مسأله 1395ـ اگر روزه دار سهواً يكى از كارهايى كه روزه را باطل مى‏كند انجام‏ دهد و بعد به گمان اين‏كه روزه‏اش باطل شده دوباره يكى از آنها را عمداً بجا آورد بنابر احتياط واجب علاوه بر امساك آن روز، قضاى آن را نيز بجا می ‏آورد، ولى كفّاره ندارد.

مسأله 1404ـ در جايى که بايد پى در پى روزه بگيرد اگر در وسط يک روز را عمداً روزه نگيرد بايد همه را از نو به جا آورد، ولى اگر مانعى پيش آيد مانند عادت ماهانه و نفاس و سفرى که ناچار از انجام آن است مى تواند بعد از رفع مانع ادامه دهد و لازم نيست از سر بگيرد.

مسأله 1448ـ هرگاه مسافر پيش از ظهر به حدّ ترخّص وطن يا جايى كه قصد دارد ده روز در آن‏جا توقّف كند برسد، چنانچه كارى كه روزه را باطل مى‏كند انجام نداده باشد بايد روزه بگيرد و اگر انجام داده بايد بعداً قضا كند و مستحبّ است باقيمانده آن روز را امساك نمايد، ولى اگر بعد از ظهر وارد شود نمى‏تواند روزه بگيرد.

مسأله 1430ـ اگر از چند ماه رمضان روزه قضا بر ذمّه دارد قضاى هر کدام را اوّل بگيرد مانعى ندارد، ولى اگر وقت براى قضاى رمضان آخر تنگ شده باشد بايد بنابر احتياط اوّل قضاى رمضان آخر را بگيرد.

مسأله 1315ـ روزه آن است که انسان براى اطاعت فرمان خدا، از اذان صبح تا مغرب، از چيزهايى که روزه را باطل مى کند و شرح آن در مسائل بعد مى آيد خوددارى کند.