مسأله 1453ـ زنان باردارى كه روزه براى حمل آنها ضرر دارد روزه گرفتن بر آنها واجب نيست، ولى كفّاره (یک مد طعام) بايد بدهند، امّا اگر روزه براى خودش ضرر دارد روزه بر او واجب نيست كفّاره هم ندارد، ولى بعداً قضا مى كند.
مسأله 1412ـ هرگاه روزه خود را عمداً باطل کند، بعد به مسافرت برود، کفّاره از او ساقط نمى شود، ولى اگر عمداً روزه خود را باطل کند بعد عذرى مانند حيض يا نفاس يا بيمارى براى او پيدا شود کفّاره بر او واجب نيست.
مسأله 1447ـ هرگاه روزه دار بعد از ظهر مسافرت نمايد بايد روزه خود را تمام کند، امّا اگر پيش از ظهر مسافرت نمايد روزه اش باطل است، ولى قبل از آن که به حدّ ترخص برسد نمى تواند روزه را افطار کند و اگر پيش از آن افطار کند کفّاره بر او واجب است (منظور از حدّ ترخص جايى است که صداى اذان شهر را نشنود، يا به جايى برسد که از نظر مردم شهر پنهان گردد).
مسأله 1444ـ مسافر مى تواند براى گرفتن حاجت، سه روز در مدينه روزه مستحبّى بگيرد (هر چند قصد ده روز نکند) ولى احتياط آن است که روز چهارشنبه و پنجشنبه و جمعه را اختيار کند.
مسأله 1440ـ شخص مسافر (با شرايطى که در مسأله نماز مسافر گفته شد) نبايد روزه بگيرد، و بطور کلّى در هر موردى نماز شکسته است روزه را بايد ترک کرد و در جايى که نماز را بايد تمام بخواند (مانند کسى که شغلش مسافرت است و يا در محلّى قصد ماندن ده روز کرده) بايد روزه را بگيرد.
مسأله 1471ـ هرگاه کسى روزه مستحبّى بگيرد واجب نيست آن را به آخر برساند و هر موقع بخواهد مى تواند روزه خود را بخورد، بلکه اگر برادر مؤمنى او را به غذا دعوت کند مستحبّ است دعوت او را قبول کرده در اثناء روز افطار نمايد.
مسأله 1409ـ هرگاه روزه دار آروغ بزند و چيزى در دهانش بيايد نبايد آن را فرو ببرد، و الاّ روزه او باطل مى شود و قضا و کفّاره دارد، ولى کفّاره جمع لازم نيست.
مسأله 1429ـ روزه هايى که به خاطر مسافرت يا بيمارى و مانند آن ترک شده بايد قضا کند، امّا اگر نداند تعداد روزه هاى فوت شده چه اندازه بوده، کافى است مقدارى که يقين دارد قضا کند و اضافه بر آن واجب نيست، هرچند احتياط مستحبّ است.
مسأله 1438ـ بعد از مرگ پدر يا مادر بايد پسر بزرگتر قضاى نماز و روزه آنها را به شرحى كه در مسائل قضاى نماز گفته شد (1205) به جا آورد.
مسأله 1459ـ اگر اوّل ماه رمضان ثابت نشود روزه واجب نيست، ولى اگر بعداً ثابت شود که آن روزى را که روزه نگرفته اوّل ماه بوده بايد آن را قضا کند.
مسأله 1452ـ روزه بر کسانى که مبتلا به بيمارى استسقاء هستند، يعنى زياد تشنه مى شوند و توانايى روزه گرفتن را ندارند و يا براى آنها بسيار مشکل است واجب نيست، ولى بايد براى هر روز يک مدّ طعام که در مسأله قبل به آن اشاره شد کفّاره بدهند و بهتر است که بيش از مقدار ضرورت آب نياشامند و اگر بعداً بتوانند قضا کنند احتياط واجب قضا کردن است.
مسأله 1472ـ براى شش گروه روزه گرفتن ممکن (صحيح) نيست هرچند مستحبّ است اعمالى که روزه را باطل مى کند ترک کنند:1ـ مسافرانى که در سفر روزه خود را خورده اند و پيش از ظهر به وطن يا جايى که مى خواهند ده روز اقامت کنند وارد شوند.2ـ مسافرانى که بعد از ظهر به وطن يا محلّ اقامت مى رسند.3ـ بيمارانى که قبل از ظهر بهبودى يابند، ولى کارى که روزه را باطل مى کند قبلاً انجام داده اند و نمى توانند روزه بگيرند.4ـ بيمارانى که بعد از ظهر خوب شوند هرچند تا آن ساعت چيزى نخورده اند.5ـ زنانى که در بين روز از عادت ماهانه، يا نفاس پاک شوند.6ـ افراد غير مسلمانى که در روز ماه رمضان بعد از ظهر مسلمان شوند، ولى اگر قبل از ظهر باشد و چيزى نخورده باشند احتياط واجب آن است که روزه بگيرند.
