حکم زکات در صورت خریداری باغ یا زراعت
اگر انسان باغ یا زراعتی را خریداری کند، پرداخت زکات آن بر عهده چه کسی میباشد؟
هرگاه زراعت يا باغى را قبل از واجب شدن زكات خريدارى كند زكات بر عهده مالك جديد است و اگر بعدازآنكه زكات واجب شده بخرد، زكات بر عهده فروشنده يعنى مالك قديم است.
شرایط خریدار و فروشنده
برای معامله کردن خریدار و فروشنده چه شرایطی باید داشته باشند؟
براى خريدار و فروشنده چند چيز شرط است: 1- بالغ بودن 2- عاقل بودن 3- ممنوعالتّصرّف در اموال نبودن (مانند كسانى كه به خاطر ورشكستگى از طرف حاكم شرع از تصرّف در اموالشان جلوگيرى شدهاند). 4- طرفين قصد جدی براى معامله داشته باشند، پس اگر به شوخى بگويد مالم را فروختم اثرى ندارد. 5- كسى آنها را مجبور نكرده باشد. 6- جنسى را كه خریدوفروش مىكنند ملك آنها باشد يا از طرف مالك وكيل بوده، يا ولی صغير باشند.
عدم مالیت خریدار و فروشنده در معامله مواد مخدّر
آیا صحیح است که بگوییم خریدوفروش مواد مخدّر مانند خریدوفروش شراب است به این معنا که خریدار مالک مواد نمیشود و فروشنده مالک ثمن و مبلغ آن مواد نمیباشد؟
آرى صحیح است و این موارد مالیت نداشته و معامله آنها باطل است.
عدم مراجعه خریدار برای اخذ جنس
شخصى متاعى را فروخته و بهصورت مجزّا آن را نگهدارى میکند ولى هنوز از خریدار خبرى نشده است اکنون با اینکه در کیفیت ساخت و تهیّه آن جنس ظرافت خاصی قائل شده است بایع درباره آن جنس چه وظیفهای دارد (و اگر پول آن را قبلاً دریافت کرده باشد چطور)؟
هرگاه مشترى تا سه روز پول جنسى را که نقداً خریدارى کرده نیاورد فروشنده حق فسخ دارد و اگر پول آن متاع را داده آن چیز در نزد شما امانت است.
سیم کارت فروخته شده بدون سند و عدم دسترسی به خریدار
چند سال پیش سیم کارت دائمی را به شخصی فروختیم و او تمام پولش را پرداخت کرد. به او چند بار اعلام کردیم برای انتقال مالکیت بیایید اما خوداری کرد. و الان این سیم کارت هنوز به نام من است و به علت بدهی قطع است، به جهت اینکه بار حقوقی برای ما دارد از مخابرات سوال کردم گفتند شما میتوانید با پرداخت بدهی سیم کارت را از ان خود کنید و هرچه سریعتر اقدام کنید چون فردا دیر است و اگر اتفاقی بیفتد مسئولیتش با شماست، با توجه به اینکه ما قبلا پول ان را گرفته ایم ایا اشکال شرعی دارد؟( در اخر بیان این نکته ضروری است که ما به هیچ وجه به ان فرد دسترسی نداریم)
در فرض سوال می توانید آن را به ملک خود برگردانید و در صورتی که به هیچ وجه دسترسی به آن فرد ندارید وجهی را که از ایشان گرفته اید را به نیازمندان بدهید.
عدم ایجاد حق برای خریدار به جهت تفاهم با فروشنده
خریداری با فروشندهای برای خرید منزلی در بنگاه به تفاهم رسیدند ولی قبل از رفتن به محضر بهصورت شفاهی اعلان انصراف کرده و فروشنده نیز قبول کرده ولی بعد از دو سه هفته به علت ترقی قیمت، فروشنده از فروش منصرف شده. آیا شرعاً خریدار که قبلاً با فروشنده به تفاهم رسیده بود میتواند ادعای صاحبملکی کند درحالیکه مالک اصلی، دیگر راضی به فروش نیست؟
با توجه به اینکه معاملهای انجامنشده است خریدار حقی در مورد این ملک ندارد.
شرط استفاده شخصی خریدار در هنگام فروش
آیا تهیهکننده میتواند بگوید فقط کسی که سی دی را خریداری کرده است میتواند از آن استفاده کند؟
درصورتیکه ضمن قرارداد فروش چنین شرطی کنند باید خریدار به آن عمل کند، در غیر این صورت مجاز است به دیگران هم بدهد و استفاده کنند.
حکم شرط ضمن عقد برای دریافت وام با بهره
شرطی ضمن یک عقد بیع منعقد شده که فروشنده متعهد می شود در صورتی که خریدار نتواند قسمتی از ثمن را از بانک وام بگیرد بایع شخصاً آن مبلغ را با سود بانکی به مشتری وام دهد و عملاً بخشی از ثمن را به صورت اقساط به علاوه سود بگیرد؛ آیا شرط مذکور صحیح است؟
چنین شرطی باطل است؛ ولی عقد باطل نمی شود و چنانچه خریدار نتواند ثمن را بپردازد فروشنده می تواند معامله را فسخ کند.
حکم مؤسّسانی که واسطه خریدار و فروشنده میشوند
مؤسّسانی در دنیا تأسیسشده که واسطه خریدار و فروشنده میشوند. آنها به وکالت از خریدار، وجوه اجناس خریداریشده توسّط وى را، به فروشنده بنا بر توافق با وى میپردازند، سپس بنا بر شرایطى که ضمن وکالت تعیینشده، آن وجوه را از خریدار دریافت میدارند. درآمد این مؤسسات عموماً از محل تخفیفى است که از فروشندگان میگیرند و فروشنده این تخفیف را به خاطر اینکه مؤسسه وجه خریدار را میپردازد به آنها میدهد. ازنظر حضرتعالی این نوع واسطهگری و وکالت مشروع است؟
این نوع واسطهگری اشکالى ندارد ولى اگر بهصورت واسطهگریهای زنجیرهای درآید (مانند شرکت الماس و گلدکوئیست) حرام است.
لوازم فرسوده وقف شده ای که ارزش مالی چندانی ندارند
ميزى فرسوده و بلااستفاده در مسجد موجود و فضايى را به خود اختصاص داده است با توجّه به اين كه ميز وقف مسجد مىباشد و كسى هم خريدار آن نيست، آيا به جهت حفظ نظافت و استفاده بهتر از فضاى مسجد مىتوان آن را دور انداخت؟
در صورتى كه مورد نياز مسجد نباشد و ارزش مالى ندارد و كسى خريدار آن نباشد، مى توان آن را به كسى كه نياز دارد داد.
خرید کالا با چک شخص دیگر
مشترى چک هایى را به بایع مى پردازد، که صادر کننده آن شخص ثالثى است در صورت عدم تبدیل چکها به وجه نقد (به لحاظ عدم موجودى) آیا بایع حقّ رجوع به مشترى را دارد، یا این که با قبول چک شخص ثالث، ذمّه مشترى برىء و ضمان به ذمّه صاحب چک (شخص ثالث) منتقل مى شود؟ آیا بین موردى که شخص ثالث چک مذکور را بابت بدهى خود به مشترى داده، و جایى که صرفاً به عنوان امانت، یا تضمین، تحویل او داده تفاوتى وجود دارد؟
چک حواله اى بیش نیست و ذمّه خریدار تا چک وصول نشود، مدیون فروشنده است; مگر این که فروشنده در حین معامله بپذیرد که ذمّه ثالث را به جاى ذمّه خریدار قبول کند.