مشروط نبودن ولایت پدر و جد پدری به عدالت
آیا ولایت داشتن پدر و جد پدری بر فرد نابالغ مشروط به عادل بودن آنان است؟
عدالت شرط نیست ولی مصلحت نابالغ باید مراعات شود.
موارد وجوب معامله کردن
آیا اشتغال به کسب‌وکار برای همه واجب است؟
کسب‌وکار و تلاش براى زندگى از طريق تجارت و زراعت و صنعت و مانند آن براى كسانى كه مخارج همسر و فرزند خود را ندارند و برای حفظ نظام و تأمين احتياجات جامعه اسلامى واجب است.
تعارض اذن پدر و جد پدری در اموال صغیر
شخص نابالغی که مقدار قابل توجهی مال دارد، ولیّ او(مثلا پدر وی) آنها را در اختیار مرکز خیریه ای قرار می دهد تا به مصلحت فرد نابالغ استفاده کند که البته ممکن است از این طریق سودی هم برای خود خیریه حاصل شود؛ حال سوال این است: با توجه به اینکه پدربزرگ پدری نابالغ هم بر وی ولایت دارد، اگر او آن اموال را از خیریه طلب کند ولی پدر نابالغ اصرار بر ماندن آنها در دست خیریه داشته باشد، بر مسولین خیریه لازم است که اموال را پس بدهند؟
در صورت وجود مصلحت نظر کسی که اجازه می دهد مقدم است و اولویت دارد.
فسخ معامله در صورت تخلف از شرط ضمن عقد
من یک گوشی را به شخصی فروخته‌ام با این شرط که هر زمان خواست گوشی را بفروشد آن را به خود من بفروشد ولی او به‌شرط معامله عمل‌نکرده و گوشی را به شخص دیگری فروخته است آیا جایز است که معامله را فسخ کنم و آن مقدار پولی را که بابت گوشی به من داده است به او برگردانم چون تخلف در معامله کرده است و همچنین امکان پس گرفتن گوشی برای او وجود دارد؟
در فرض سؤال می‌‌تواند معامله را فسخ کند.
بوسیدن پول دشت اول
آیا بوسیدن پول دشت اول اشکال دارد؟
کار درستی نیست.
کمتر بودن مبیع از مقدار معامله‌شده
اگر کسى بنابراین که زمینى فلان مقدار مساحت دارد آن را بفروشد و پس از معامله مشترى متوجّه شود که مساحت این زمین کمتر است، آیا کل معامله باطل است یا مشترى می‌‌تواند به میزانی که کمتر است مقدارى از ثمن را از فروشنده بگیرد؟
معامله نسبت به مقدار موجود صحیح است ولى اگر طرفین خبر نداشته‌اند هر دو خیار فسخ دارند.
فروختن شیء به مشتری به‌شرط عدم فروش او به دیگران
اگر شخصی چیزی را به فرد دیگری به‌شرط عدم فروش به دیگران بفروشد و خریدار با این شرط آن چیز را بخرد سؤال این است: 1-این شرط و معامله صحیح است؟2- اگر خریدار خلاف شرط عمل کند و به دیگری بفروشد معامله دوم چه صورتی دارد؟
1- درصورتی‌که طرفین معامله هنگام معامله راضی به این شرط باشند معامله صحیح است.2- معامله دوم صحیح است ولی در فرض سؤال فروشنده اول خیار شرط دارد و می‌‌تواند معامله اول را فسخ کند.
فروش مواد غذايى و دارويى وارداتی از کشور غير اسلامى
فروش مواد غذايى و دارويى که از کشورهای غير اسلامى وارد میشود چه حکمی دارد؟
مواد غذايى و دارويى و امثال آن، كه از كشورهاى غير اسلامى می‌آورند اگر نجس بودن آنها قطعى نباشد معامله آنها اشكالى ندارد، مثل اينكه احتمال دهيم شير و پنير و روغن را به‌وسیله دستگاه مىگيرند.
خریدوفروش شیء متنجّس که تطهیر آن ممکن نیست
معامله اجناسی مانند روغن نجس شده چه حکمی دارد؟
هرگاه چیز پاکى مانند روغن که آب کشیدن آن ممکن نیست نجس شود اگر مصرف آن فقط خوردن است فروختن آن باطل و حرام است، ولى اگر مصرفى دارد که شرط آن پاک بودن نیست معامله آن صحیح است (مانند نفت نجس).
موارد استحباب معامله کردن
در چه مواردی اشتغال به کسب‌وکار مستحب است؟
اشتغال به کسب‌وکار در غير از موارد وجوب، مستحب مؤكّد است، مخصوصاً براى كمك به فقرا و يا وسعت بخشيدن به زندگى خانواده.
پیش‌فروش و عدم تعیین مبلغ نهایی
آیا پیش‌فروش خانه و اتومبيلی که هنوز ساخته نشده به این‌گونه که در بعضی موارد قيمت نهايي را نيز تعيين نمی‌کنند و مبالغي را علی‌الحساب می‌گیرند و قيمت جنس را به نرخ روز تحويل، معلّق می‌کنند، صحیح است؟
این‌گونه معاملات تحت عنوان سلف يا سلم قرار می‌گیرد؛ ولي در سلف دو شرط مهم وجود دارد که اگر نباشد معامله باطل است:1- بايد کل مبلغ، نقد باشد و الا کالي به کالي (نسيه در مقابل نسيه) و باطل است. و اگر قسمتي از مبلغ نقد باشد، معامله به همان مقدار صحيح است.2- مشخصات جنس مورد معامله بايد معين باشد. اموري که سبب تفاوت در قيمت يا تفاوت در رغبات (تمايلات) میشود بايد مشخص گردد.با اين شرايط، در معاملاتي که به‌صورت اقساط مبالغي را می‌گیرند تا (به‌عنوان‌مثال) خانه‌ای را بسازند درحالی‌که هنوز خانه‌ای وجود ندارد، معامله زماني صورت می‌گیرد که تمام مبلغ پرداخت‌شده باشد يا خانه آماده‌شده، و همچنين خريد اتومبيل که در ابتدا قيمتش معين نيست و به قيمت روز تحويل می‌فروشند، زماني معامله انجام میشود که اتومبيل آماده‌شده باشد و تا آن زمان مبالغي که می‌پردازند به‌عنوان علی‌الحساب محسوب میشود و اگر فروشنده با اين پول‌ها طبق توافق مضاربه (يا کارهايي مانند آن) انجام دهد، و سودي به مشتري تعلق بگيرد اشکال ندارد.
